پس از فوت شوهر زوجه بایستی توانایی آن را داشته باشد که به راحتی زندگی خویش را ادامه دهد و حق یا حقوقی که پیش از درگذشت شوهر داشته، در نبود او نیز داشته باشد؛ مطالبه مهریه و استرداد جهزیه یکی از این حقوق است.
زن نیز مانند مرد می تواند در اموال خود هر تصرفی که خواست، انجام دهد و در مسایل مالی خود استقلال تام دارد . درصورتی که زوجه در اوایل زندگی زنانشویی، جهزیه خریداری کرده و با خود به خانه همسر برده باشد، اجازه دارد تا در نبود شوهرش جهزیه را مطالبه کند.
اگر زوجه مهریه را در زمان حیات همسر درخواست نکرده باشد، می تواند پس از فوت شوهر مطالبه نماید. طبق ماده 1082 قانون مدنی، پس از جاری شدن خطبه عقد مهریه، ملک زوجه محسوب می شود و زوجه عقد حق تصرف در آن را به صورت تمام و کمال دارد.
حقوقی که به ترکه میت تعلق می گیرد و باید قبل از تقسیم آن ادا شود، بر اساس ماده 869 قانون مدنی، بدین صورت است:
همین حالا در «وصیت ساز» عضو شوید و وصیت نامه خود را آنلاین و رایگان تنظیم کنید. برای شروع اینجا کلیک کنید.
همانطور که مشاهده می کنید در بند دوم ماده 869 قانون مدنی به دیون و واجبات مالی متوفی اشاره شد که یکی از این دیون در رابطه با مهریه است که الزاما باید پرداخت شود. بنابراین، زوجه برای مطالبه مهریه خود بایستی به دادگاه خانواده مراجعه کرده و دادگاه پس از بررسی اموال شوهر می تواند مهریه را به همسرش دهد. نکته حایز اهمیت آن است که مرد بایستی در هر شرایطی، مهریه عندالمطالبه را پرداخت کند. درخصوص مهریه صرفاً تا میزان 110 عدد سکه بهار آزادی یا معادل آن میسر می باشد. اگر اموالی از زوج توقیف شود یا ایشان توانایی پرداخت داشته باشد بیش از 110 سکه قابل وصول است و برای آن ضمانت اجرایی در نظر گرفته شده است.
پرداخت ترکه به عنوان ارث به مورثان شوهر، پس از پرداخت دیون و بدهی های فرد میسر است.
زوجه پس از فوت شوهر تا هر زمانی که خودش اراده کند، می تواند برای مطالبه مهریه به دادگاه مراجعه کرده و درخواست خود را به انجام برساند.
اگر مهریه زوجه، وجه رایج است، می تواند در هر زمانی برای مطالبه مهریه خود به دادگاه مراجعه و طبق شاخص سال فوت شوهر مهریه محاسبه می شود. اگر مهریه سکه یا مال منقول یا مال غیرمنقول باشد، به دلیل این که این اموال به ارزش روز هستند، معادل ارزش آن محاسبه و به زن پرداخت می شود. زوجه از عین اموال غیرمنقول ارث نمی برد تنها از قیمت آن می تواند ارث ببرد. اگر مهریه اموال غیرمنقول باشد، عین همان مال به زن تعلق می گیرد و قانون ارث بود اجرا نخواهد شد.
نحوه مطالبه جهیزیه پس از فوت مرد
همانند رسوم قدیم، اموالی که زوجه به خانه شوهر می آورد، با نام جهیزیه شناخته می شود. دو راه برای استرداد جهزیه زن وجود دارد:
این سیاهه زمانی اعتبار دارد که اولا شوهر این سیاهه اموال را امضا کند و در ضمن دو نفر نیز به عنوان شاهد زیر آن سیاهه را امضا کنند. توصیه می شود شهود امضاکننده جهیزیه، مذکر باشند و بهتر است از خویشاوندان زن نیز نباشند. پس از امضای شوهر و دو شاهد، این سیاهه حالت سند عادی پیدا می کند. بنابراین در زمان جدایی و طلاق اثبات ادعای زن ساده و راحت است.
اکنون می رویم سراغ افرادی که هیچ مدرکی اعم از سیاهه و فاکتور در دست ندارند، در این صورت اموال اختصاصی مرد به زوج و اموال اختصاصی زن به زوجه اختصاص داده می شود. در خصوص اموال مشترک نیز، اگر هیچ یک از زن و مرد مدرکی در دست نداشته باشند، این اموال به صورت مشترک بین زن و شوهر تقسیم خواهد شد.
در برخی شهرها، تمامی وسایل جهیزیه توسط مرد و خانواده اش خریداری می شود. در برخی مناطق دیگر خرید اقلام بزرگ جهیزیه با مرد است. همچنین در شهرهای معدودی اینکه زن همه وسایل را خریداری کند به چشم می خورد و همین موضوع باعث مطالبه آسان اموال هنگام بروز اختلافات است.
جهیزیه نوعی امانت است که در اختیار شوهر قرار می گیرد. اگر مرد در حین استفاده از جهیزیه، به طور عمدی به آنها آسیب برساند و آن ها را بشکند، زن با طرح شکایت و مراجعه به دادسرا می تواند از همسرش شکایت کیفری کند. بر اساس قانون، جهیزیه متعلق به زوجه است. پس از فوت زوجه اموالی که از او بر جا می ماند به میزان سهم الارث به ورثه تعلق می گیرد. اگر زن و شوهر فرزند داشته باشند، یک چهارم اموال به مرد می رسد و اگر صاحب فرزندی نباشند، یک دوم اموال به مرد رسیده و اموال باقی مانده میان سایرین تقسیم می شود.
منبع: وب سایت یاسا [لینک]
دنبال کردن ما در شبکه های اجتماعی
