منظور از مالیات بر ارث چیست؟
بحث مالیات بر ارث چند سالی است که بیشتر بر سر زبان ها افتاده است. هنوز هم برای بسیاری از افراد محل سوال است که «مالیات بر ارث چیست؟»، «مالیات بر ارث چقدر است و به چه چیزهایی تعلق می گیرد؟»
ما در این مقاله قرار است به این پرسش ها و برخی نکات دیگر پاسخ دهیم. ضمن آنکه در پایان نرخ مالیات بر ارث را برای چندین مورد مهم از جمله «مالیات بر ارث مغازه» محاسبه کرده ایم.
همگی ما می دانیم که مالیات نقش زیادی در عمران و آبادانی یک کشور دارد و یکی از مهم ترین منابع برای کسب درآمد دولت است. انواع مختلفی از مالیات وجود دارد که یکی از مهم ترین آنها مالیات بر ارث است. این نوع از مالیات در چند سال اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
همین حالا در «وصیت ساز» عضو شوید و وصیت نامه خود را آنلاین و رایگان تنظیم کنید. برای شروع اینجا کلیک کنید.
مالیات بر ارث نوعی از مالیات مستقیم محسوب می شود که بر دارایی به جا مانده از افراد وضع می شود. بعد از فوت افراد ماترک یا اموال منقول و غیرمنقول باقیمانده از آنها بین وراث تقسیم می شود. این وارثان بنا به سهم خود از ارث و همچنین میزان خویشاوندی که با فرد متوفی دارند، باید مالیات بر ارث را پرداخت کنند.
در صورت عدم پرداخت این نوع مالیات، وراث نمی توانند مالکیت اموال منقول و غیرمنقول فرد متوفی را به خود انتقال دهند یا دخل و تصرفی در آن داشته باشند. به عنوان مثال، نمی توانند اموال را به فروش برسانند.
بحث مالیات بر ارث از گذشته های دور در ایران مورد توجه قرار گرفته و اولین قوانین آن در سال 1316 به تصویب رسیده است. با این حال، در خلال این سال ها همواره قوانین مربوطه به روزرسانی شده است.
قانون مالیات بر ارث قبل از سال 95 چه می گوید؟
در ایران اولین قانون مالیات بر ارث در سال 1316 به تصویب مجلس رسید. اما بعد از آن این قانون چندین بار مورد دستخوش قرار گرفت تا اینکه در سال 1394 قانون مالیات های مستقیم توسط مجلس اصلاح شد و در سال 95 ابلاغ شد. طبق این اصلاحیه، مواد از قانون مالیات بر ارث دچار تغییر شد. بنابراین مالیات بر ارث قبل از سال 95 و بعد از آن با یکدیگر تفاوت دارند. در واقع متوفیان قبل از تاریخ 95/1/1 براساس قوانین قبلی و متوفیان بعد از این تاریخ براساس قوانین جدید تعیین تکلیف خواهند شد. هر چند که اشتراکاتی نیز بین این دو گروه وجود دارد. در قانون قبل از 95/1/1 دو عامل تاثیرگذار در تعیین میزان مالیات نقش داشتند که شامل میزان ترکه فرد و همچنین تعداد وراث بود. منظور از ترکه، همان چیزی است که از متوفی باقی می ماند.
ترکه شامل دو بخش دارایی ها و همچنین تعهدات و دیون فرد است. در واقع برای متوفیان قبل از سال 95، ابتدا ماترک آنها ارزش گذاری می شود و سپس تعهدات و دیون مربوطه از آن کسر خواهد شد. در مرحله بعد معافیت های مالیاتی در صورت نیاز به آن تعلق می گیرد تا در نهایت بر طبق قانون، میزان مالیات هر ورثه مشخص شود. این در حالی است که برای متوفیان بعد از سال 95، قانون به گونه دیگری است. برای این دسته از افراد، ابتدا اموال باقی مانده دسته بندی خواهد شد و سپس براساس گروه و دسته مربوطه به آن مالیات تعلق خواهد گرفت.
مالیات بر ارث چقدر است؟
برای بسیاری این سوال وجود دارد که مالیات بر ارث چند درصد است؟ براساس قوانین جدید مهم ترین عامل تاثیرگذار در تعیین میزان این نوع مالیات، طبقه ای است که فرد وارث در آن قرار دارد. چرا که طبقه اول دارای کمترین نرخ و طبقات بالاتر نرخ مالیات بر ارث بیشتری به آنها تعلق می گیرد. سه طبقه مورد نظر به صورت زیر هستند:
براساس ماده 17 قانون مالیات های مستقیم سال 1395، کمترین درصد مالیات بر ارث متعلق به طبقه اول بوده و برای طبقات دوم و سوم، این نرخ به ترتیب دو و چهار برابر می شود. بر طبق همین ماده اموال و دارایی های مختلف هر کدام دارای نرخ مالیات متفاوت هستند.
در واقع اموال و دارایی ها، طبقه بندی شده و نمی توان به صورت کلی گفت که مالیات بر ارث چند درصد است! براساس همین ماده قانونی، درصد مالیات بر ارث بر اموال برای طبقه اول به صورت زیر خواهد بود. این درصد برای طبقات بعدی به ترتیب دو و چهار برابر می شود.
چنانچه مشمول قانون مالیات بر ارث بعد از سال 95 هستید، با استفاده از درصدهای فوق می توانید تعیین کنید که مالیات بر ارث شما چقدر است. در غیر اینصورت باید براساس فرمول مالیات بر ارث قبل از سال 95 محاسبه کنید که پیش تر به آن اشاره کردیم.
موارد معافیت مالیات بر ارث کدام است؟
در قانون برخی معافیت ها برای مالیات بر ارث در نظر گرفته شده که این موضوع در اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم سال 95 مورد بازنگری قرار گرفت. در حال حاضر معافیت مالیات بر ارث به صورت زیر است:
فرار از مالیات بر ارث چه عواقبی دارد؟
پرداخت مالیات بر ارث واجب بوده و فرار از آن مشمول برخی جریمه ها خواهد بود. مهم ترین جریمه فرار از این نوع مالیات، عدم انجام انتقال دارایی به ورثه خواهد بود. چرا که براساس قانون، مادامی که ورثه مالیات بر ارث را پرداخت نکنند، نمی توانند صاحب دارایی متوفی شوند.
مالیات بر ارث مغازه چقدر است؟
براساس قوانین جدید میزان مالیات بر ارث مغازه برای متوفیان بعد از سال 95 به میزان 3 درصد قیمت اعلام شده مغازه توسط کارشناس رسمی اداره مالیات است. براساس این قوانین همچنین به میزان 3 درصد از قیمت اجناس داخل مغازه مشمول پرداخت مالیات خواهد بود.
مالیات بر ارث خودرو چقدر است؟
بر طبق قوانین درصد مالیات بر ارث خودرو به میزان 2 درصد ارزش و قیمت اعلام شده خودرو توسط کارشناس سازمان امور مالیاتی است. البته این درصد برای طبقه اول بوده و براساس قانون سایر طبقات به ترتیب دو و چهار برابر خواهد شد.
مالیات بر ارث ملک مسکونی چقدر است؟
در خصوص مالیات بر ارث ملک مسکونی ابتدا باید ملک مورد نظر توسط کمیسیون املاک سازمان امور مالیاتی تعیین ارزش شود. بعد از آن برای هر کدام از طبقات یک مالیات در نظر گرفته می شود که برای طبقه اول وراث این مبلغ به میزان 7.5 درصد از ارزش تعیین شده ملک خواهد بود.
این میزان به ترتیب برای افرادی که در سایر طبقات هستند متفاوت خواهد بود. به نحوی که وراث طبقه دوم و سوم به ترتیب باید 2 و 4 برابر طبقه اول مالیات بپردازند.
در این نوشتار تلاش کردیم تا ضمن اشاره به چیستی مالیات بر ارث به برخی از پرسش های مهم در این زمینه پاسخ دهیم. اما قطعا این موضوع آنچنان گسترده و داری جزییات مختلف بوده که در بسیاری از موارد حتما باید نظر متخصصان مالیاتی را جویا شوید.
منبع: الوبیزینس [لینک]