در این مقاله می خواهیم در مبحث محرومیت از ارث و محروم کردن وراث از ارث با شما صحبت کنیم. آیا امکان محروم کردن وراث از ارث وجود دارد یا خیر؟ در چه صورت می توان وارث را از ارث محروم کرد؟ و آیا روشی برای جلوگیری از این محرومیت وجود دارد یا نه؟ تا پایان مقاله همراه ما باشید.
به محض اینکه فردی فوت کند روال تقسیم ارث به جریان می افتند و اموالش به وراث او می رسد و دیگر دخل و تصرفی در آن ندارد و اگر کسی بخواهد در مورد اموالش بعد از مرگ تصمیمی بگیرد، فقط در صورتی که وصیت کند می تواند تعیین تکلیف کند.
ولی تکلیف پدر و مادری که قصد دارند همه اموال خود را تنها به یکی از فرزندان بدهند یا یکی از فرزندان را از ارث محروم کنند، چیست؟
بعضی اوقات متوفی مشخص می کند مقداری از اموال صرف امور خیریه شود یا کل اموالش را به یکی از فرزندانش بدهد. همانطور که می دانیم هر فرد می تواند فقط در یک سوم از اموال به نفع خودش وصیت نماید و فقط در صورتی متوفی می تواند در بیش از یک سوم نظر بدهد که تمامی وراث راضی باشند.
همین حالا در «وصیت ساز» عضو شوید و وصیت نامه خود را آنلاین و رایگان تنظیم کنید. برای شروع اینجا کلیک کنید.
پس وقتی شخصی وصیت می کند که یک فرزند خود را از ارث محروم کند فقط تا میزان ثلث اموال این وصیت نافذ و مورد قبول می باشد و در کل هیچ کس نمی تواند با وصیت، ورثه خود را کلا از ارث محروم کند.
حتماً تاکنون جمله محرومیت از ارث را از اشخاص مختلف شنیده اید، اما آیا واقعا می شود یکی از اولاد را از ارث محروم کرد؟ طبق ماده 837 قانون مدنی محرومیت از ارث به این شکل است که اگر فردی به موجب وصیتی یک یا چند نفر از ورثه ی خود را از ارث محروم کند وصیت او نافذ نیست.
محرومیت از ارث با وصیت فقط تا ثلث اموال نافذ و صحیح است و از نظر قانون محرومیت وراث از کل اموال مورد قبول و صحیح نیست.
همانطور که در قانون بر لزوم وصیت نامه تاکید شده، وصیت کردن از واجبات زندگی بشر است. هر فرد باید وضعیت دارایی، اموال، بدهی، دیون و تکالیف دینی و مالی که بر گردنش است را معین و مشخص نماید و رسیدگی به این امور را به بازماندگان خود بسپارد.
در صورتی که وصیت نامه هیچ یک از شرایط وصیت نامه های قانونی را نداشته باشد می شود با طرح دعوای تنفیذ وصیت نامه به آن اعتبار بخشید. فردی که وصیت می کند باید هنگام تنظیم وصیت نامه اهلیت داشته باشد.
حتی اگر بعد از نوشتن وصیت نامه فرد دچار جنون شود، مانعی برای اجرای وصیت نامه نخواهد بود و وصیت نامه همچنان معتبر است و قابلیت اجرا دارد؛ اما فردی که قصد خودکشی دارد و وصیت نامه از خود باقی می گذارد، وصیت نامه او معتبر و قابل اجرا نیست ؛ زیرا این فرد اهلیت تنظیم وصیت نامه را ندارد.
موصی یا شخص وصیت کننده تنها در مورد اموال متعلق به خود می تواند وصیت کند و در مورد اموال دیگران حتی با اجازه مالک آنها طبق ماده 841 قانون مدنی نمی تواند وصیت کند. موصی اگر وارثی نداشته باشد می تواند هر کسی را به عنوان وارث خود معرفی کند و این تنها در مورد یک سوم اموال قابل اجراست و بقیه اموال طبق قانون تقسیم می شوند.
صلح عمری
صلح عمری یعنی که شخصی می تواند طی قراردادی که در دفتر اسناد رسمی منعقد می گردد ملک و املاک خود را به نام شخص دیگری بزند ولی برای آن شروطی وجود دارد؛ مثلا می گوید: “من تا وقتی زنده هستم در این خانه ساکن می مانم ولی بعد از فوت من فلان شخص، حق سکونت یا اجاره ی آن را دارد” یا اینکه شخصی به دفترخانه رفته و اعلام می کند که یکی از آپارتمان هایش را به فرزندش که نیاز دارد و در حال ازدواج است بدهد؛ ولی تا زمانی که زنده است، خودش در این ملک سکونت می کند و آن پسر حق فروشش را ندارد و می تواند شرایط دیگری بگذارد.
در واقع مالک شرط می کند تا زمانی که زنده است منافع ملک متعلق به خودش است و بعد از این که فوت کرد ملک و منافع آن به طور کامل و شش دانگ به کسی که صلح به نفع او شده است برسد.
در سیستم حقوقی ایران محرومیت از ارث غیر ممکن است. مورث اگر بخواهد برای اموال تعیین تکلیف کند، باید در زمان حیاتش این کار را انجام دهد.مورث فقط می تواند در قالب عقود مختلف و قبل از زمان مرگ با انتقال اموال خود نیت خود را جهت محرومیت از ارث یکی از فرزندان یا چند نفر اعمال کند.
موارد محرومیت قانونی از ارث شامل دسته های زیر می باشد:
کافر از مسلمان ارث نمی برد ولی مسلمان از کافر ارث می برد. به استناد ماده 881 مکرر قانون مدنی اگر متوفی مسلمان باشد هر یک از ورثه که کافر باشد از او ارث نمی برند.
کشتن کسی به ناحق و نه برای قصاص، دفاع یا حد و مانند آن، موجب محرومیت قاتل از ارث است. به استناد ماده 880 قانون مدنی هرگاه کسی عمدا مورث خود را بکشد از ارث محروم می شود.
برده بودن وارث مانع ارث است، مگر آنکه وارث منحصر به برده باشد. البته با توجه به قوانین منع برده داری، این بند عملا منتفی است.
اگر مردی با همسرش برای نفی فرزند از خود ملاعنه کند، زن و شوهر از یکدیگر و نیز مرد از فرزند مورد لعان و بالعکس ارث نمی برند.
نه زنا زاده از پدر و مادر خود ارث می برد و نه پدر و مادر و نزدیکان آنان از وی.
در نظام حقوقی ایران محرومیت از ارث، فاقد اعتبار قانونی است و شخص به وسیله وصیت نمی تواند ورثه خود را از ارث محروم کند. قانون به متوفی فقط اجازه داده که در مورد یک سوم از اموالش در این مورد تکلیف، تعیین نماید و به محض فوت نمودن متوفی امکان هیچ گونه اقدام حقوقی وجود ندارد. تشخیص وارث بودن یا نبودن افراد تنها به عهده قانون است، زیرا قوانین ارث از قواعد آمره می باشند و اراده و خواست شخص تاثیری در تحقق سهم الارث وراث ندارد.
1. چه کسانی از ارث محروم می شوند؟
کسانی که عینا اسم آنها در وصیت نامه ذکر شده باشد و فقط در یک سوم اموال متوفی این قضیه اتفاق می افتد .
2 . چگونه می توان فرزند را از ارث محروم کرد؟
تنها در یک سوم اموال شخص می تواند فرزندش را از ارث محروم کند.
3 . آیا قاتل از مقتول ارث می برد؟
خیر . طبق قانون، قاتل از مقتول خود ارث نمی برد.
مرجع: وب سایت ای ترازو [لینک به مرجع]